در حالی به استقبال روز جهانی زبان مادری می رویم که خیزش انقلابی زن –زندگی – آزادی، پنجمین ماه خود را پشت سرگذاشته است . ملیتهای ساکن ایران، مردمان آذری، بلوچ ، کرد، عرب ، ترکمن، فارس ، لر و بختیاری ،خیابان را از آن خود کرده و آزادی و برابری ، مقابله با ستم و استبداد و تبعیض را فریاد میکنند. مردمان ایران در شاعرانه ترین سرودها و فریادها، در رقص دختران و پسران جوان ، در آتش زدن نمادهای تبعیض و آپارتاید جنسی ، شکوه همبستگی اجتماعی خود را بازمی یابند. ایران انقلابی خود را در هیاتی انسانی و شریف و آزادیخواه به جهانیان نشان میدهد وهمبستگیهای بزرگ بین المللی را جلب میکند . در این جنبش پرخروش پنج ماهه ، شاهد رشادتها و ایستادگی های مردمی هستیم که کردستان و بلوچستان چشم و چراغ شان میشوند ؛ رنگارنگی و گونه گونگی فرهنگها و زبانها، نه عاملی برای جدایی ها ،بلکه راهی برای گشودن درهای همبستگی و زمینه ای واقعی برای بسط دمکراسی و آزادیخواهی و مقابله با ستم وتبعیض فراهم میکند.
از سال ۱۹۹۹ ، که سازمان ملل متحد، روز ۲۱ فوریه را روز جهانی زبان مادری اعلام کرد، تلاشهای بین المللی برای بزرگداشت و حفاظت از تنوع زبانی و تنوع فرهنگی و هویتی وابسته به آن گسترش یافت. مردم جهان ما با ۶ هزار زبان مختلف صحبت میکنند که متاسفانه دست کم ۴۳ درصد آنها در معرض انقراضند. مهم تر آنکه فقط چند درصد زبانها ، جایگاهی در سیستم های آموزشی پیدا کرده و کمتر از صد زبان در جهان دیجیتال استفاده کاربردی دارند. این مساله از آنرو اهمیت دارد که وقتی زبانی می میرد ، فرهنگ ، خاطرات و شیوه های منحصر بفردی از تفکر و نگرش به جهان با آن می میرد، مساله آموزش و حق آموزش به زبان مادری و تاثیر آن بر جهانی که هر روز در آن مرگ زبانها، نادیده انگاری حق اقلیت ها د ر تکلم و یادگیری به زبان مادری را شاهدیم ، بمعنای مرگ دمکراسی و تنوع فرهنگی د رجهان ناعادلانه ای است که در آن زیست میکنیم.
در ایران ، با تنوع زبانی و فرهنگی گوناگون و متنوع آن ، علیرغم تصریح ماده ۲۷ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مجمع عمومی سازمان ملل متحد و اصل ۱۵ قانون اساسی ، بسیاری از فعالان آموزش به زبان مادری، داغ فعالیت علیه امنیت ملی خورده و برخی در زندانند. محرومیتهای بسیار برای ملیتهای غیرفارس در ایران عامل اساسی حاشیه شده گی این مناطق و محرومیتهای گسترده ای میشود که امروز ما شاهد آنیم.
در این رابطه است که بزرگداشت این روز طبعا برای کشور چند ملیتی ما با تنوع زبانی و فرهنگی و مذهبی گوناگونش بسیار مهم است. مبارزه برای آموزش عمومی رایگان و ایجاد فرصت برابر آموزشی و شغلی برای همه کودکان و نوجوانان و جوانا ن جزیی از مبارزه برای برابری است. جنبش چپ ایران ناگزیزاست – جدا ازآنکه بورژوازی آذربایجان و بلوچستان و اهواز و کردستان مطالبه کند یا نکند ، جنبشی ناسیونالیستی در معنای دقیق یعنی منفی آن رشد کرده باشد یا نه – حق آموختن به زبان مادری را برای کودک آذری ،عرب ، بلوچ ، کرد ، ترکمن طلب کند. زیرا تنها در صورت برسمیت شناختن این حق و استفاده از آن به تناسب ضرورت های واقعی است كه كودكان عرب و كرد و بلوچ و آذری مي توانند لااقل در سطح حقوقی، فرصتی برابربا كودكان فارس برای آموزش علوم، و حتی تسلط بر زبان مشترك كشور و زبان های خارجی پيدا كنند و مانند كودكان فارس در موقعیتی قرارخواهند گرفت که تنها نابرابری اجتماعی و امتیازات طبقاتی، معیار استفاده از این حق در عمل خواهد شد، یعنی صف بندی طبقاتی مقدم برصف بندی ملی قرار خواهد گرفت.
واقعیت این است که با توجه به تنوع ملی درکشور ما و اهمیت مسئله ملی، پیوند عمیق و ناگسستنی میان پاسخ به مسئله ملی و دمکراسی در کشور ما وجود دارد. لازم است که نیروهای کمونیست که همواره مدافع قاطع حق ملل ایران در تعیین سرنوشت خود و اتحاد داوطلبانه همه ملیت های تحت ستم ایران بوده اند راه حل اصولی و راهگشا ارائه دهند تا با جامع ترین شکلِ از میان برداشتن ستم ملی، اتحاد اردوی کار و زحمت، صرفنظراز تعلقات ملی، و بر محور منافع طبقاتی هر چه مستحکم تر شود.
زنده باد انقلاب زن –زندگی –آزادی
سرنگون باد رژیم سرمایه داری اسلامی
زنده باد آزادی –زنده باد سوسیالیسم
کمیته مرکزی سازمان راه کارگر
۱۹ فوریه ۲۰۲۳