اکنون درحالی که مردم ایران برای انقلاب زن، زندگی، آزادی به پاخاسته اند و سرکوب بیرحمانه آنها توسط حکومت متحجر اسلامی به شدت ادامه دارد، مساله اختلافات مرزی ارمنستان و آذربایجان پای ایران و ترکیه را نیز به میان کشیده و تنش ها آنقدر شدت یافته که بیم آن می رود اختلافات موجود به سطح نظامی انتقال یابد.
هرگاه مردم ایران به پا خاستند و مصمم بودند قدرت مردمی را جایگزین دیکتاتوری نمایند. سیاستمداران خارجی با همپیمانان دیکتاتور داخلی ایران، توطئه جدیدی را طرح ریزی نمودند. اکنون نیز رویکرد آنها به داستان سرزمین های ایرانی، حیله جدیدی می باشد تا مردم را از تداوم انقلاب مردمی منحرف نمایند.
از این رو نگاه به وقایع مرزی ایران ارمنستان و آذربایجان می تواند ما را در شناسائی این توطئه ها یاری نماید.
رویکرد کارشناسان خارجی در این زمینه، تفاوت هائی وجود دارد، اما نتیجه کلی این است که نیروهای خارجی چون ترکیه، اسراییل و اروپائی ها همراه با حکومت های مرتجع این دو کشور، بیشتر به بروز جنگ علاقمند هستند تا مردم ساکن در این کشورها.
یک ارزیابی از تجهیزات نظامی دو کشور بیانگر آن است که در صورت بروز جنگ، آذربایجان با وجود داشتن قدرت نظامی ضعیف تر از ایران، امکانات بهتری در اختیار دارد تا با دقت بیشتری به ایران حمله نماید.
در جنگ سردی که سالیان دراز بین اسرائیل و ایران بوده وهست، اسراییل بارها تاکید کرده به ایران اجازه تولید بمب اتمی را نخواهد داد. لذا در صورت بروز جنگ، ممکن است ایران با حمله موشکی و حتی یک عملیات کامل نظامی اسرائیل مواجه شود.
طبق ادعای برخی از کارشناسان نظامی، نیروهای نظامی اسرائیل مستقر در آذربایجان نقش هماهنگ کننده در این حملات را ایفا خواهند کرد و سپس درگیری به ماوراء قفقاز گسترش خواهد یافت. بنابراین، رویارویی های بین ایران و آذربایجان به شلیک موشک و توپخانه تبدیل خواهند شد.
نیروهای مسلح ایران از توان بیشتری برخوردارند، ایرانی ها می توانند از موشک های عملیاتی – تاکتیکی زیادی استفاده کنند، آنها نیروی هوائی جنگی “بسیار ضعیفی” دارند، اما به پهپادهای ردگیر و نقطه زن مجهز می باشند. در تئوری ایرانی ها حتی می توانند به خاک آذربایجان حمله کنند، زیرا جمهوری اسلامی نیروهای مسلح قوی و تانک کافی در اختیار دارد.
یکی از کارشناسان نظامی نزدیک به اسرائیل خاطرنشان می کند که علاوه بر این، ایران ناوگان نظامی کوچکی در دریای خزر دارد. اما خدا می داند که چه و چگونه علیه آذربایجان استفاده خواهد کرد. با این حال، از نظر فناوری، ایران در بسیاری از مولفه ها عقب است. به همین جهت آذربایجان می تواند ضد حملات دقیق تری انجام دهد. اول از همه، باکو شروع به استفاده از راکت و توپخانه خواهد کرد. اما قدرت هوانوردی آذربایجانی ها نیز مشخص نیست. آنها شاید از میگ های مدرنیزه شده استفاده کنند.
به گفته این کارشناس، ایران به ارمنستان تسلیحات میفرستد و از طریق درگیر این درگیری خواهد شد. ترکیه نیز به نوبه خود فوراً طرف آذربایجان را با پشتیبانی ذهنی کمک آمریکا، خواهد گرفت. روسیه نیز در این درگیری شرکت فعال سیاسی خواهد کرد.
این کارشناس نظامی در ادامه خاطرنشان می کند که کارشناسان فقط در مورد فشار صحبت می کنند، اما در مورد آمادگی برای عملیات نظامی صحبت نمی کنند. خواسته اساسی ایران خروج متخصصان اسرائیلی از آذربایجان است که به باکو کمک میکنند و تاکتیکهای جنگی مدرن را آموزش می دهند، تا برای جنگ با ارمنستان آماده شوند.
کنستانتین سیوکوف یکی دیگر از کارشناسان نظامی معتقد است که خطر درگیری بین ایران و اتحاد ترکیه و آذربایجان بسیار زیاد است. به گفته وی، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، محافل حاکم بر ایران بر اساس معاهده صلح ترکمانچای بین امپراتوری روسیه و ایران، به طور مرتب بازگشت اراضی آذربایجان تحت حاکمیت روسیه به ویژه نخجوان را اعلام می کنند، در آن زمان چنین آذربایجانی وجود نداشت. اکنون امپراتوری روسیه نیز وجود ندارد. بنابراین تهران بطور ضمنی معتقد است این قرارداد اعتبار خود را از دست داده و به این دلیل مدعی هستند نخجوان و تمام آذربایجان دوباره متعلق به ایران است.
سیوکوف همچنین یادآور شده است که 75 درصد آذربایجانی ها در ایران زندگی می کنند. به همین جهت نگرش تهران به این اراضی از پشتیبانی حقوقی بیشتری برخوردار است.
در این جنگ ایالات متحده نقش ویژه ای ندارد. آنها به لحاظ سیاسی از ترکیه حمایت خواهند کرد، اما نه به این دلیل که ترکیه را دوست دارند، بلکه به این دلیل که ایران را دوست ندارند. از یک سو، روسیه به چنین جنگی نیاز ندارد. مسکو نیز منافع ویژه ای در این جنگ ندارد و برایش مقدور است تا با رویکردی ظریف طرفین را آشتی دهد و جایگاه خود را به عنوان یک صلح طلب در جهان بین الملل تقویت نماید.
ولادیمیر ساجین، محقق ارشد مؤسسه شرق شناسی آکادمی علوم روسیه می گوید که ایران تن به تن با آذربایجان نمی جنگد. زیرا ترکیه، یک کشور ناتو، برای کمک خواهد آمد.ا ایران واقعاً نگران تقویت نفوذ ترکیه در قفقاز جنوبی است. به همین دلیل است که برای اولین بار در مرز شوروی سابق تمریناتی را انجام داد که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی انجام نشده بود. همانطور که پیش بینی می شد به زودی «کریدور زنگزور» در امتداد مرز با ایران در داخل خاک ارمنستان ساخته می شود که موقعیت ترک ها را در قفقاز بیش از پیش تقویت خواهد کرد. به عبارت دیگر، باکو با نخجوان متحد می شود و ترکیه به دریای خزر و سپس به جمهوری های ترک زبان آسیای مرکزی دسترسی خواهد داشت. یعنی توران بزرگ در حال ایجاد است و ایران برای همیشه نقش تاریخی خود را در آذربایجان از دست خواهد داد.
این تحلیل ها گرچه واقعیت هائی را در خود دارند، اما منافع کشورهای بزرگ و خصوصا تموج انقلاب زن، زندگی، آزادی در بوجود آمدن تنش های موجد به تاثیر نیستند
ر. باقری